Communicatie-en relatieproblemen, verslavingen en burn-out: de oorzaken waarvoor mannen psychische hulp zoeken, zijn op het eerste gezicht al jaren hetzelfde. Toch is er iets veranderd. Steeds vaker hangen psychische problemen samen met een matig ontwikkelde identiteit.
“De basis voor je identiteit wordt gelegd in de kindertijd”, zegt contextueel therapeut Jaap van der Meiden. “De ontwikkeling ervan vraagt om een veilige omgeving. Die staat onder druk.” Jaap van der Meiden is sinds 1982 actief in de hulpverlening. Hij specialiseerde zich in de contextuele therapie. “Deze therapie onderkent het belang van familie”, vertelt hij. “Familierelaties zijn de meest hechte relaties die we kennen; binnen de verbondenheid van een gezin is er ruimte en veiligheid om te groeien en je te ontwikkelen. Het vormt de belangrijkste basis voor een stabiele persoonlijkheid en het vermogen om andere relaties aan te gaan.”
“Een gelukkig, stabiel huwelijk is het beste wat je je kinderen kunt geven”
– Jaap van der Meiden
Mannenreactie
Hulp zoeken bij psychische klachten doen mannen niet gemakkelijk. “Maar”, waarschuwt Jaap, “trek daarom niet te snel de conclusie dat ze er te lang mee doorlopen! Mannen en vrouwen reageren verschillend. Vrouwen zijn relatiegericht, mannen doe-gericht. Waar een vrouw het liefst over haar problemen praat, gaan mannen harder werken, sporten of een biertje drinken met vrienden. Bij beweging worden stresshormonen afgebroken. Die mannenreactie is dus helemaal niet verkeerd! Sommige klachten gaan daardoor vanzelf over.” Uiteraard ontmoet Jaap in zijn praktijk toch ook mannen vanwege communicatie- en relatieproblemen. Daarbij spelen verschillen tussen mannen en vrouwen nogal eens een rol. “Ook verkeerde verwachtingen veroorzaken vaak relatieproblemen. Hooggespannen verwachtingen zijn dodelijk voor een huwelijk. Je schakelt de ander in om aan jouw behoefte te voldoen.”
Liefdesgeluk
Er zijn meer valkuilen die een relatie bedreigen. “Weersta de verleiding om de ander te willen veranderen”, raadt Jaap aan. “Als ik tegen een man zeg dat hij een stap moet zetten naar zijn vrouw, dan zegt die vrouw meestal graag welke stap dat moet zijn. Maar nee, de man moet het zelf bedenken: wat wil ik mijn vrouw geven? Niet: wat wil ik van mijn partner ontvangen? maar: wat kan mijn partner mij geven? Een ander kan niet altijd geven wat jij graag wilt krijgen, maar als je leert ontvangen wat die ander te geven heeft, kom je dichter bij elkaar.” Liefdesgeluk zit ’m voor een groot deel in die afstemming op elkaar. Als het daaraan ontbreekt, gaat het op verschillende terreinen mis. Ook op die van de seksualiteit. “Seks en relatie hebben alles met elkaar te maken”, zegt Jaap. “Naarmate je meer gericht bent op wat die ander jou kan geven, vind je in seksualiteit meer voldoening. Het is het mooiste voorbeeld van hoe een man en een vrouw op elkaar afgestemd kunnen zijn. Tegelijkertijd kan het juist hier verschrikkelijk misgaan. Bij relatieproblemen staat seks ook onder druk. Soms hebben echtparen jarenlang geen seksueel contact, dat is echt niet goed.”
“Er ligt een steeds zwaardere last op relaties en gezinnen”
– Jaap van der Meiden
Bedreigend
Een goede relatie is niet alleen voor man en vrouw zelf van belang, maar ook voor hun kinderen. Volgens Jaap liggen identiteitsproblemen aan de wortel van veel psychische klachten. “Je identiteit wordt in de kinderjaren gevormd en ontwikkelt zich wanneer je je veilig voelt. Als ouders veel ruziën en uiteindelijk scheiden, loopt die identiteitsontwikkeling een deuk op. Dit raakt niet alleen kinderen van gescheiden ouders, maar zelfs die van wie de ouders nog bij elkaar zijn! Het is opvallend hoe snel een kind tegenwoordig zegt: ‘Ik hoop niet dat mijn ouders gaan scheiden.’ Ieder kind ziet het om zich heen gebeuren en bij een woordenwisseling tussen de ouders kan die gedachte al snel opkomen. Voor een kind is niets zo bedreigend als een scheiding. Die angst maakt het leven voor een kind onveilig, wat de identiteitsontwikkeling beïnvloedt. Wanneer je gelukkig bent als man en vrouw, laat dat dan vooral aan je kinderen merken! Een gelukkig, stabiel huwelijk is het beste wat je je kinderen kunt geven.”
Zwakke identiteit
Vanuit een identiteitsprobleem kunnen verslavingen ontstaan. “Hoe zwakker de identiteit, hoe gevoeliger voor verslaving. Verslavend gedrag is afleidend; het ontstaat als er iets niet goed zit. Vroeger waren mannen vooral aan alcohol verslaafd, tegenwoordig worstelen velen met pornoverslaving. Mannen die met dezelfde gevoelens worstelen, kunnen elkaar het beste helpen. Wees er ook tegenover je vrouw open over en vecht ertegen.”
Goede balans
Bij communicatie-, relatie- of verslavingsproblemen helpt het als er mensen zijn bij wie je steun kunt krijgen. Ook die sociale netwerken staan onder druk. Jaap: “Er ligt een steeds zwaardere last op relaties en gezinnen. Een goede balans in je leven is de beste remedie tegen een burn-out. Niet alleen in ontspanning en inspanning, maar ook in het voor jezelf bezig zijn en voor anderen. Je bouwt aan je eigen zelfvertrouwen en besef van waardevol zijn, door voor anderen van betekenis te zijn. Wie beseft dat hij van waarde is en betekenis heeft voor anderen, is stabieler en minder snel burn-out. Door te geven, word je pas echt mens.”
Gerelateerd:
-Je relatie redden met Playmobil
-Weer samen dankzij huwelijkstherapie